Cuối tuần qua, Chương trình Thạc sĩ Chất lượng cao BK-IMP trường Đại học Bách Khoa – ĐHQG TP.HCM tổ chức buổi hội thảo trực tuyến mang tên: “Ứng dụng mô hình thông tin BIM và công nghệ cao trong ngành quản lý xây dựng”. Buổi hội thảo kéo dài 90 phút nhưng đã mang đến những thông tin hữu ích về mô hình thông tin BIM, và một số kỹ thuật công nghệ cao khác được ứng dụng trong ngành xây dựng. Ngoài ra, khách tham dự cũng được giải đáp thắc mắc liên quan đến chương trình BK-IMP ngành Quản lý Xây dựng.

Buổi hội thảo được mở đầu với các video giới thiệu về mô hình BIM, ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR), công nghệ 3D Laser Scanning, hay ứng dụng (app) trong công tác quản lý vận hành. Mỗi video sẽ hướng đến một nhóm đối tượng cụ thể như tư vấn thiết kế, đơn vị thi công, đơn vị quản lý vận hành, v.v….nhưng nhìn chung đều không ngoài mục đích để tiết kiệm thời gian, chi phí và tăng năng suất làm việc không chỉ ngay từ khi bắt đầu đến khi hoàn thành công trình mà còn cả việc quản lý vận hành sau đó.

Những xu hướng công nghệ được áp dụng cho ngành xây dựng trong giai đoạn nào để đạt hiệu quả tốt nhất?

Để trả lời cho câu hỏi này, TS Nguyễn Anh Thư đã chia sẻ những xu hướng công nghệ sẽ là xu hướng áp dụng trong ngành xây dựng trong tương lai (Construction 4.0) được chia làm 2 nhánh chính là: Số hoá (Digital) và tự động hoá (Physical).

Ví dụ như trong một dự án xây dựng, giai đoạn design và giai đoạn construction là hai giai đoạn quan trọng. Chúng ta có thể áp dụng mô hình thông tin BIM, 3D Laser Scanning, môi trường dữ liệu chung CDE, công nghệ AR/VR cho giai đoạn design để tối ưu hoá hiệu quả. Còn những công nghệ liên quan đến tự động hoá cũng đã và đang ứng dụng trong ngành thi công rất nhiều như sử dụng robot tại công trường, hệ thống sensors, tự động hoá trong sản xuất….

Có thể tạm chia một dự án xây dựng thành 3 giai đoạn Pre-Construction; Construction và Post- Construction. Và mỗi giai đoạn, khi thống kê sẽ thấy rất nhiều việc có thể ứng dụng những xu hướng công nghệ cụ thể. Việc ứng dụng nhiều xu hướng công nghệ trong từng giai đoạn sẽ mang đến những hiệu quả và giá trị không ngờ cho dự án. 

Mô hình thông tin BIM – Ứng dụng thay đổi cuộc chơi của ngành xây dựng

Nếu như trước đây chúng ta thể hiện các tính chất (properties) hoặc thông tin (information) của một vật thể, một công trình bất kỳ bằng cách tưởng tượng, ghi nhớ trong não và diễn giải bằng chữ; cụ thể là khi thể hiện một viên gạch chúng ta sẽ sử dụng các hình chiếu và liệt kê thông tin về chủng loại vật tư cạnh bên. Thì giờ đây, khi áp dụng mô hình thông tin BIM thì tất cả sẽ được tích hợp, thông số hình học sẽ được thể hiện trên mô hình 3 chiều, các thông số phi hình học thì sẽ được tích hợp vào chính vật thể mà chúng ta có thể tiếp cận nhanh chóng.

Có thể nói mô hình thông tin BIM áp dụng được trong cả vòng đời của dự án từ giai đoạn bắt đầu, lập kế hoạch, thiết kế  thi công, hay đến cả giai đoạn vận hành cũng đều có thể áp dụng được mô hình thông tin này. Chiều thông tin của BIM tới hiện nay có thể là không có giới hạn mà tùy thuộc vào nhu cầu của người sử dụng, và cách người sử dụng bổ sung nguồn thông tin như thế nào vào mô hình để có thể đạt được kết quả như mong muốn.

Để ứng dụng mô hình thông tin này một cách hiệu quả thì vai trò của điện toán đám mây (Cloud based) rất quan trọng. Có thể nói đây là một môi trường để các bên liên quan như kiểm soát, thiết kế và quản lý đưa và cập nhật thông tin. Từ đó, chủ đầu tư có thể dễ dàng thấy được sự điều chỉnh của các bên liên quan để can thiệp kịp thời và hợp lý. Và có một lưu ý khi sử dụng môi trường dữ liệu chính là sự phân quyền, cấu trúc thông tin hợp lý để đạt chất lượng hiệu quả thông tin chia sẻ.

Có thể nói những công nghệ trên sẽ giúp con người lưu trữ và kiểm tra một cách nhanh chóng và chính xác hơn. Đó cũng chính là nguyên nhân mà BIM ngày càng được ứng dụng rộng rãi hơn.

Mô hình thực tế và thực tế ảo tăng cường – cuộc cách mạng ngành xây dựng

Với một dự án xây dựng khi được áp dụng mô hình BIM, thì sau đó việc tích hợp mô hình thông tin BIM đó với công nghệ khác là hoàn toàn khả thi và dễ dàng. Ví dụ như với việc track thông tin thép gia cường trực tiếp (real-time) tại công trường để bằng cái các phần mềm thực tế ảo tăng cường. Sự kết hợp này sẽ giúp cho đơn vị tư vấn giám sát có thể kiểm tra từng vị trí trên thực tế đã đạt yêu cầu kỹ thuật chưa. Việc tích hợp công nghệ AR vào mô hình BIM trong trường hợp này giúp các bên tham gia tiết kiệm thời gian và đảm bảo độ chính xác.

Ứng dụng công nghệ 3D Laser Scanning để bảo tồn di tích

Đối với kỹ sư thì toạ độ x,y,z đóng vai trò rất quan trọng, và ứng dụng 3D Laser Scanning sẽ mang đến vô số đám mây điểm (Point Cloud), mỗi điểm đám mây lại là một điểm thông tin có tọa độ cụ thể, giúp ích được nhiều phạm vi công việc cho người kỹ sư. Như việc có thể thu thập thông tin công trình hiện hữu (di sản văn hóa, di tích cổ, công trình đã được xây nhưng thiếu các bản vẽ ghi lại thông tin). Có thể nói đây là một trong những úng dụng hiệu quả trong việc phục dựng và bảo tồn di tích, cũng như để giới thiệu và quảng bá các di sản, công trình ra thế giới.

Nhìn chung, những xu hướng công nghệ được ứng dụng trong ngành xây dựng nhằm hướng đến việc giảm lượng khí thải, tăng năng suất lao động và giảm chi phí cho toàn bộ dự án. Đây là điều mà bất kỳ doanh nghiệp xây dựng nào cũng mong muốn đạt được. Tuy nhiên để thực hiện được việc sử dụng được công nghệ thì bài toán về nhân sự có trình độ chuyên môn và khả năng quản lý là rất lớn. 

Để giải quyết được bài toán nhân sự đó, TS. Trương Quang Vinh – Phó Giám đốc VP Đào tạo Quốc tế, trường Đại học Bách Khoa – Đại học Quốc gia TP.HCM cũng đã giới thiệu tới khách tham dự hội thảo một số lợi thế mà Chương trình đào tạo Thạc sĩ Chất lượng cao BK-IMP chuyên ngành Quản lý Xây dựng sẽ mang đến như kiến thức quản lý chuyên sâu trong lĩnh vực xây dựng.  Bên cạnh đó với giáo trình giảng dạy bằng tiếng Anh hoàn toàn giúp học viên nâng cao khả năng ngoại ngữ chuyên môn, tự tin tham gia những dự án quốc tế. Ngoài ra học viên còn có cơ hội tham gia nghiên cứu những dự án có tính thực tiễn cao trong ngành xây dựng cùng giảng viên của trường Đại học Bách khoa – ĐHQG.TP.HCM.

Hiện Chương trình Thạc sĩ Chất lượng cao BK-IMP chuyên ngành Quản lý Xây dựng đang tuyển sinh khóa 2021, nếu bạn quan tâm đến BIM và những công nghệ mới có thể ứng dụng trong ngành xây dựng, cũng như muốn phát triển chuyên môn để thăng tiến trong thời gian tới thì liên hệ với chương trình để được tư vấn.

Minh Tuệ